Webinarium o kumiodori - Between.Edukacja: Kosmopolis 2020

Spotkanie odbyło się w języku polskim, 22 października 2020 roku.

Japonia jest krajem bardziej zróżnicowanym kulturowo, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Niezwykle różnorodne, a zarazem ciekawe i piękne są też japońskie formy teatralne. W ramach tego spotkania zostały zaprezentowane i omówione przykłady kilku klasycznych form teatralnych ukształtowanych w Japonii, takich jak kagura, gagaku, nō, kabuki i na przykładzie okinawskiego teatru kumiodori ukazane zostało jak poszczególne formy czerpały z siebie nawzajem i przekazywały ponadczasowe treści, dopasowując je do innego środowiska kulturowego. Prezentacja została podzielona na odrębne prądy kulturowe kształtowane przez różne grupy społeczne w historii Japonii i charakterystyczne dla nich formy teatru, razem tworzące kulturową mozaikę, podlegającą ciągłemu przekładowi kulturowemu do czasów współczesnych.

Kumiodori, zaprezentowane w drugiej części prezentacji, jest formą teatralną, która została stworzona w 1719 przez Tamagusuku Chōkuna dla dworu Królestwa Riukiu na Okinawie. Powstała ona dla przedstawienia lokalnej kultury i ugoszczenia Chińskich posłów, którzy byli niezwykle istotni dla utrzymania odrębnej tożsamości i rozwoju gospodarczego królestwa. W tym czasie królestwo to było uwikłane w skomplikowane więzy podwójnej zależności wasalnej pomiędzy Cesarstwem Chin i siogunatem Japonii. Teatr kumiodori jest wybitnym przykładem przekładu kulturowego i przejawem komunikacji międzykulturowej – zaadaptowania elementów teatru japońskiego do okinawskich realiów i jego prezentacja na potrzeby chińskiego widza, przy jednoczesnym kreowaniu własnej unikalnej tożsamości i podtrzymywaniu dyplomacji. W dalszej części prezentacji przechodzimy do analizy komparatystycznej warstwy wizualnej i tekstowej przedstawienia kumiodori oraz najbliższej kulturowo formy teatralnej – nō. Bardziej niż buddyjska filozofia i estetyka kształtująca teatr nō, kumiodori rozwijało się pod wpływem konfucjańskiego sposobu patrzenia na świat, w dydaktyczny sposób przedstawiając jego etykę, co wpływa na odbiór nawet podobnego wizualnie dramatu. Dziś kumiodori jest głównie narzędziem do zachowania tradycji, języka i kultury nie istniejącego już Królestwa Riukiu. Stanowi przekład kultury dawnej na potrzeby ludzi współczesnych, nadal budujących na jego podstawie swoją odrębną tożsamość kulturową.


Projekt Between.Edukacja: Kosmopolis 2020 realizowany został w ramach programu „Kultura w sieci" Narodowego Centrum Kultury oraz MKiDN.

Bardzo dziękujemy za zaproszenie!

Sylwia i Szymon